Một lời khen ngợi thật lòng luôn tăng thêm giá trị trong cuộc sống làm cho người cảm nhận được niềm vui để mà sống tốt hơn

Một lời nói nịnh hót thường là dối trá, nhằm trục lợi cho riêng mình mà làm hại nhiều người khác, nói một lời khen ngợi thật lòng luôn giúp cho người ta càng ngày càng sống tốt hơn. Ngược lại một lời nói nịnh hót để lấy lòng cấp trên vô tình làm cho người đó luôn sống trong gian dối để lường gạt người.
Ta hãy nên nói thật lòng bằng một lời khen ngợi đúng cách, giúp cho người đó vui vẻ mà sống tốt hơn. Lời nói thật lòng cao quý bao nhiêu thì lời nói nịnh hót, dối trá thấp hèn bấy nhiêu. Người có trí tuệ là người không bị lầm lẫn, không bị mê hoặc, vì những lời nói ngọt ngào, đầu môi chót lưỡi, không bị bực bội vì những lời nói thẳng thắn trực tính.
Thường những lời nói đường mật ngọt ngào, chót lưỡi đầu môi, đôi khi dẫn dắt chúng ta đến cạm bẫy không ngờ, đến chỗ tan nát hạnh phúc gia đình, đến chỗ thân tàn ma dại, đến chỗ thân bại danh liệt, đến chỗ tán gia bại sản, đến chỗ tiêu tan sự nghiệp, có khi chết chẳng kịp ngáp, chẳng kịp hiểu tại sao?

Những lời nói thật thà ngay thẳng, tuy không được khéo léo làm vui lòng người, nhưng thường giúp đỡ chúng ta tỉnh ngộ, thoát khỏi những cơn mê lầm, không còn vướng vào vòng si mê tội lỗi. Khi ta thường xuyên biết quay lại chính mình, ta sẽ dễ dàng bình tĩnh thản nhiên trước mọi hoàn cảnh, ta mới có thể làm chủ được lời nói, kiểm soát được hành động và chế ngự được tư tưởng của mình. Còn khi tâm loạn động, chúng ta càng nói càng tức giận thêm, càng làm càng sai trái thêm, càng suy nghĩ càng rối trí thêm.
Lời nói dối trá là những lời nói sai sự thật hòng để lừa bịp hoặc dụ dỗ người khác để cho người ta ham mà tin theo. Chính vì tâm tham muốn quá đáng mà ta có thể dùng miệng lưỡi ngọt ngào, để làm họ xiêu lòng mà tin theo ta. Như vậy, chúng ta đồng ý với nhau rằng lời nói rất là quan trọng, có ảnh hưởng rất lớn lao, trong cuộc sống hằng ngày của tất cả mọi người chúng ta.
Nếu người nào cảm thấy cuộc đời nhiều đau khổ, lắm thương đau, không vui vẻ, chẳng bình yên, tức là chính người đó cần phải điều chỉnh lại lời nói, cho vừa dễ nghe, cho vừa dễ thương. Tại sao như vậy? Bởi vì, chính người đó cũng muốn nghe những lời nói dễ nghe dễ thương như vậy. Hoặc là, người đó cần phải điều chỉnh lại âm thanh, cho vừa đủ nghe, để khỏi làm phiền lòng người khác, đang cần sự yên tĩnh, để tâm hồn được thanh tịnh, hay để nghỉ ngơi được thoải mái.
Tại sao lời nói của ta khó nghe, người đời thường gọi là nói đâm hơi, nói móc họng, cho nên không có ai muốn kết bạn với mình, không có ai dám làm thân với mình, không có ai dám tâm sự với mình. Tại sao như vậy? Bởi vì, sống ở trên đời đâu có ai thích bị người khác trêu ghẹo, nói móc nói méo đời tư để cho mọi người đều biết.
Có những lời nói có thể đem lại an vui, hạnh phúc cho nhiều người. Có những lời nói có thể đem lại sự tan nát hạnh phúc gia đình của người khác. Có những lời nói, làm cho người nghe, cảm thấy vui tươi khỏe khoắn. Có những lời nói khiến cho người nghe, cảm thấy khổ đau phiền muộn bực tức mà dẫn đến mất ăn mất ngủ.

Lời nói phát xuất từ tâm thanh tịnh trong sáng có thể giúp người cứu vật và cũng có những lời nói có thể hại người một cách dễ dàng vì lòng tham của mình. Như lời nói của một vị luật sư có thể cứu người thoát khỏi tội oan nếu vị ấy có lương tâm đạo đức. Ngược lại họ sẽ rút ruột kẻ bị hại và ăn tiền của kẻ phạm pháp. Do đó làm nghề luật sư phải giữ giới không nói dối hại người thì mới xứng đáng làm nghề luật sư.
Một vị bác sĩ khéo léo khuyên nhủ, an ủi động viên, giúp đỡ bệnh nhân yên tâm dưỡng bệnh, chóng qua hiểm nghèo sớm được bình phục. Bằng như ngược lại, một lời nói vô ý, có thể làm cho bệnh nhân hoảng loạn, sợ hãi, bệnh tình càng thêm trầm trọng.
Cũng như lời nói của một nhà ngoại giao, có thể đem lại hòa bình cho hai nước và cũng lời nói đó đem lại chiến tranh hận thù cho nhau. Con người vì sao không ưa thích nhau, mà hay làm mích lòng nhau, chỉ vì không nói lời tế nhị dịu dàng, ngay cả người thân và gia đình không biết kính trên nhường dưới cũng vì chấp trước cho rằng mình đúng người sai.
Cuộc sống xã hội luôn tồn tại song song hai mặt tốt và xấu. Dối trá là những hành vi, cử chỉ hay lời nói sai sự thật nhằm mục đích lường gạt người khác. Con cái nói dối cha mẹ, bỏ bê việc học hành để được tự do kết bạn với người xấu. Học trò nói dối thầy cô giáo để vui chơi thoả thích. Người chồng lừa dối vợ để đi dan díu với người khác.
Khi dối trá con người có suy nghĩ tới hậu quả của nó không? Có lẽ là không vì khi đó họ chỉ nghĩ tới cái lợi ích cá nhân trước mắt, mà bất chấp sự thiệt hại của người khác. Những người nắm cán cân công lý nếu dối trá sẽ dẫn đến tham nhũng, lãng phí của công làm thiệt hại tài sản chung cho đất nước.
Do đó, người "dối trá" sẽ để lại hậu quả nghiêm trọng làm mình mất nhân cách đạo đức và làm tổn thương hại nhiều người khác. Trước hết, sự dối trá của chính mình sẽ đánh mất đi niềm tin, sự tin tưởng của nhiều người khác dành cho mình. Vì ta biết rằng một lần làm cho người khác không tin thì vạn lần sau sẽ bị bất tín.
Chính vì sự bất tín đó chúng ta khó được người tin tưởng giao trách nhiệm quan trọng. Dối trá là hình thức lường gạt người khác đã là nguy hiểm rồi vì dẫn đến nghi kỵ thù địch lẫn nhau, ta có thể lừa dối người khác nhưng không thể lừa dối chính mình.
Ngược lại với sự dối trá là tôn trọng sự thật nhờ vậy bảo tồn được sự tín nhiệm của nhiều người khác và tránh nghiệp báo đau khổ. Dối trá giờ đây đã trở thành căn bệnh hiểm nghèo lan tràn khắp các nơi vì lòng tham muốn quá đáng, nên chúng ta dối gạt người khác, nó là một thói quen xấu làm tổn hại mọi người.