Tin hot

Từ "Happy New Year", cần hiểu rõ cái tôi là gì Suy ngẫm

  Trong ca khúc xuân nổi tiếng của nhóm nhạc Thụy Điển ABBA sáng tác năm 1980, thứ tự của hai đại từ You và I làm tác giả vẩn vơ thắc mắc: Sao không viết “I and You” mà lại là “You and I”? Sao Anh và Pháp với nền giáo dục tôn trọng và phát huy năng lực cá nhân nhưng khi nói và viết luôn đặt đại từ “tôi” đứng sau người khác, trong khi giáo dục nước ta hướng đến việc tôn trọng tập thể nhưng ta thường diễn đạt “tôi” đứng trước.

Nhóm nhạc Thụy Điển ABBA

  Kết thúc bài viết, tác giả tự hỏi: “Liệu chúng ta có nên tự hỏi đến bao giờ việc đặt đại từ tôi đứng sau đại từ khác sẽ trở thành văn hóa của học sinh nước ta, sau khi các em ‘đã quên hết tất cả’?”.

  Theo tôi, nếu trong giáo dục và văn hóa các em cứ được dạy và học dùng đại từ tôi đứng sau, trong xã hội cứ dùng thứ tự đó và quen dần thì có lúc sẽ có thói quen đáng có đấy. Điều quan trọng hơn hết là sau khi các em “đã quên hết tất cả” vẫn còn sự thấu hiểu “cái tôi” là gì.

  Vì sự thấu hiểu “cái tôi” mới là căn cứ vững chắc cho các em dùng đại từ tôi thích hợp, lợi mình và lợi người. Và nhờ sự thấu hiểu cái tôi mà các em xưng hô khiêm tốn và trong lòng thật sự khiêm tốn, chứ không phải che giấu, đánh lừa thiên hạ.

  Con người từ khi ra đời đã tồn tại cái tôi. Cái tôi còn được gọi bằng nhiều tên khác: cái ta, ngã, tự ngã, bản ngã… Sống trên đời, thế nào cũng có lúc ta đặt ra câu hỏi: “Cái tôi là gì?”.

 

  Thấu hiểu cái tôi là cái cần thiết

  Cái tôi được hình thành ngay từ khi con người sinh ra và qua tiếp xúc với thế giới bên ngoài, cái tôi dần học cách cư xử sao cho kiểm soát được những ham muốn vô thức không được xã hội chấp nhận. Cái tôi là sự tin tưởng mạnh mẽ rằng bạn là một cá nhân riêng lẻ.

  Nếu không có cái tôi, không những bạn mà tất cả chúng ta sẽ rơi vào sự hoang mang suốt cuộc hành trình đi tìm bản thân mình. Mỗi người đều có cái tôi riêng, không ai giống ai, từ đó hình thành nên tính cách của mỗi người rất khác nhau, dù chúng ta cùng sống trong một xã hội. Và con người luôn cần khác biệt.

 

  Thấu hiểu cái tôi có khi là cái đáng ghét

  Cái tôi có vai trò trung gian hòa giải giữa những ham muốn vô thức và những tiêu chuẩn nhân cách và xã hội. Nhưng cái tôi dễ theo khuynh hướng tự do của bản năng, thích nổi loạn, bất tuân quy luật trật tự, vì vậy con người luôn phải canh chừng cái tôi để uốn nắn, điều chỉnh, hướng dẫn nó khỏi đi chệch đường, xây dựng và phát triển một nhân cách trưởng thành.

Dù thời nào, con người vẫn phải canh chừng cái tôi để uốn nắn, điều chỉnh, hướng dẫn nó khỏi đi chệch đường. Cái tôi dễ theo khuynh hướng tự do của bản năng, thích nổi loạn, bất tuân quy luật trật tự của trời đất, tác hại lên đời sống tinh thần, nên có nhiều người coi cái tôi là một cái xấu phải tiêu diệt.

Thalès de Milet, nhà triết lý Hi Lạp cổ, bảo rằng: “Công việc khó khăn nhất là nhận biết chính mình”. Bởi vì theo ông, chính những cái gần ta nhất lại là cái khó thấy nhất như lông mày, lông mi ở trước mắt ta… Cũng vậy, khó nhận biết vì cái tôi có quá nhiều lớp vỏ bao bọc: nghề nghiệp, chức quyền, tiền tài, của cải, nhất là ảo tưởng về chính mình… và còn được nuôi dưỡng bằng tự ái, tự mãn, mặc cảm…

Trong quyển “Les pensées”, Blaise Pascal cho rằng: “Cái tôi là cái đáng ghét”. Bởi vì theo ông, do tự ái và tưởng tượng, người ta thường cho mình là “cái rốn của vũ trụ”. Cuộc đời của nhiều người chỉ là một ảo tưởng liên tục, vì ảo tưởng nên người ta lừa dối nhau và tâng bốc nhau.

Cũng vì cái tôi, người ta ích kỷ, chỉ nghĩ đến quyền lợi của mình và muốn người khác làm nô lệ cho mình. Mỗi người vì thế là kẻ thù và là bạo chúa của những người khác.

Theo truyền thống Phật giáo Việt Nam, cái tôi là nguồn cội lớn nhất gây đau khổ cho con người. Nhà Phật cho rằng không có cái tôi đích thực. “Cái gọi là ta” không phải là cái gì thường hằng, thuần nhất, mà chỉ do duyên hợp tức tập hợp nhiều thành phần tạo nên thể xác và tinh thần. Sai lầm nếu cho rằng cái tôi là cái gì trường tồn, bất biến, cốt tủy, vững chắc, tồn tại nằm trong sự vật mà không phụ thuộc vào cái khác.

Nói cách khác, có cái tôi là do con người nghĩ tưởng. Tức cái tôi chỉ là giả tưởng hư ảo, cần tan biến để thành sự thật là “vô ngã”. Trong quá trình tồn tại và phát triển, con người gây ra biết bao đau khổ bởi vì cái tôi phóng đại quá lớn của mình. Trong cuộc sống của mỗi con người, hắn ta có thể làm hại người và cả hại mình chỉ vì cái tôi không có thật do hắn dựng nên.

Rất mong nền giáo dục nước ta sẽ rút tỉa những gì thật cần thiết mà tôi nêu ở trên để dạy dỗ con em chúng ta về sự thấu hiểu bản thân mình. Để sau khi đã “quên hết tất cả” (ý nói đã thấm đậm văn hóa), các em xưng hô đại từ tôi luôn đứng sau và trong lòng các em cũng luôn khiêm tốn như vậy.

PGS.TS. NGUYỄN HỮU ĐỨC

Tin tức liên quan

Gian nan hoạn nạn mới biết được lòng người
Tắm cho con gái, cha vô tình hỏi một câu, bất ngờ biết được bí mật giấu kín bấy lâu
Muốn thành công và giàu có, đừng bỏ qua lời khuyên đắt giá này của Donald Trump 
Đã mơ thì mơ hẳn tới những vì sao, nhưng hãy để đôi chân trụ vững dưới mặt đất
Một phút bạn làm được gì?
Điều gì quan trọng nhất trong cuộc đời
Nghịch lý không thể ngược đời hơn của Người Việt.
Google
Đừng cố tỏ ra hạnh phúc, cứ sống thật với bản thân rồi hạnh phúc sẽ đến
Bao giờ chúng ta ngừng kiếm tiền và biết cách hưởng thụ?
Những tháng ngày tốt đẹp của nhân loại không còn nhiều.
Làm người Việt Nam
Thống kê lực lượng đi làm và ăn bám ở Việt Nam
Phẩm giá con người trong truyền thông đại chúng
Sự nguy hiểm của một trào lưu
Sự khác nhau giữa bức thư gửi mẹ của người... tử tù và của CEO
Hệ lụy từ việc du nhập tùy tiện, thiếu văn hóa các lễ hội nước ngoài
Im lặng – Sức mạnh của kẻ thông minh hay sự lạnh lùng?
Gà con hỏi: ‘Sao ngày nào mẹ cũng phải đẻ trứng?’, gà mẹ trả lời thật là hay…
Tư duy tích cực - nguồn năng lượng tự nhiên vô giá
Nghiên cứu chứng minh: Càng học cao, lắm tiền thì cuộc sống càng ít hạnh phúc
Thôi kệ
Đừng hờ hững với đời như bọt bể
Đây là lý do tại sao bạn không nên tranh cãi khi đang tức giận
Đẹp và cái đẹp cần vinh danh!
Phạm phải 4 sai lầm này, tiền bạc sẽ mãi mãi rời xa bạn
Bức thư ông bố gửi con gái và bài học cuộc đời
Bố mẹ còn nghiện facebook bảo sao trẻ không sống ảo
Vì sao người Nhật lại thích xin lỗi?
Cái tôi – điều nghiệt ngã nhất của kiếp nhân sinh?
Những suy nghĩ của tôi về tiền và sự giàu có
Chỉ suy nghĩ nhị nguyên sẽ chẳng tiến lên được
Tại sao “giàu thì nó ghét”???
Vì cái Tôi vẫn còn hiện hữu nên không thể sống lặng lẽ
Bạn có dám khóa Facebook 1 năm để đổi lấy 5 điều tuyệt vời này không?
Tấm lòng thoáng đãng thì tiền đồ rộng mở
Năm mới suy nghĩ về hai chữ Phúc và Đức
Năm mới, mong gì? làm gì?
Đầu độc tổ tiên,
Bản chất vi diệu của lời khen: Có thể người ta khen là để dò xét, cảnh cáo bạn đấy nhé!
Đời người ai cũng có 4 giai đoạn khắc nghiệt nhất, nhưng không phải ai cũng toàn vẹn trải qua.
Người tâm lượng hẹp hòi thì cuộc sống khó suôn sẻ
Dừng lại đi những tâm hồn méo mó!
Đừng cảm thấy tồi tệ thay tôi, khi tôi làm gì đó chỉ một mình!
Biết tôn trọng người khác là một loại mỹ đức
Sự thật khắc nghiệt của cuộc sống mà chúng ta đừng cố ... tự lừa mình!
Tri ân thầy tôi đã dạy tôi sống đẹp
3 việc tuyệt đối không nên giúp người khác
hotline
0917123113
chat Facebook
zalo