Rất dễ thấy, ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, lãnh vực hay giai cấp, tầng lớp nào, luôn có hai dòng : chánh / tà ... tả / hữu... thuận / nghịch ... giống như dòng sông có bên lở bên bồi vậy. Đó là lẽ tự nhiên.
  Và cũng rất tự nhiên, ai cũng tự cho mình là “đúng / chánh / thuận ...” rồi mặc nhiên coi bất cứ ai, bất cứ cái gì khác mình, ngược với mình là “sai / tà / nghịch ...”
  “... Dòng sông Se Pon có đoạn chảy qua giữa địa phận tỉnh Quảng Trị và Savannakhet của Lào. Trước và sau khi được phân đôi, dòng sông vẫn y nguyên như thế. "Y nguyên" hiểu theo nghĩa vẫn chỉ là một dòng chảy như nhau, vẫn chừng đó khối lượng, chất lượng nước chung cho cả dòng. Thế nhưng, khi dựng lên một "đường ranh" tưởng tượng giữa dòng sông thì con người bắt đầu nhìn thấy dòng sông xuất hiện hai dòng chảy khác nhau : dòng bên NÀY, và dòng bên KIA. Nếu nhìn từ thượng lưu thì dòng bên này trở thành dòng TRÁI, và dòng bên kia trở thành dòng PHẢI. Khi nhìn từ địa phận Việt Nam thì dòng bên trái trở thành dòng VIỆT, và dòng bên phải trở thành dòng LÀO. Khi đánh bắt cá thì người Việt CÓ THỂ đánh bắt ở dòng này, mà KHÔNG THỂ đánh bắt ở dòng kia. Khi người Lào bơi lội trong dòng kia thì gọi là HỢP PHÁP, nhưng khi bơi lội trong dòng này thì gọi là BẤT HỢP PHÁP. Khi chiến tranh xảy ra thì người ở dòng bên này là TA, và người ở dòng bên kia là ĐỊCH. Cùng là người Việt, nhưng thuộc hàng ngũ bên dòng này thì là BẠN, thuộc bên dòng kia thì là THÙ  v...v...” | trích Trung Đạo (3) - Đạo Sinh |

  Cũng như dòng sông, không phải cứ hữu ngạn thì bồi mãi, còn tả ngạn thì lở mãi, mà có khúc lở khúc bồi, có khúc không lở cũng không bồi!
   Cái cần cẩu mà không có khối đối trọng nặng chịch một đầu thì chẳng làm được gì. 
  Như vậy, đối lập (thực chất là đối trọng) chẳng những tạo cân bằng mà còn là nền để phát triển.
...
  Sự phân biệt thị phi “...  tự cho mình là “đúng / chánh / thuận ...” rồi mặc nhiên coi bất cứ ai, bất cứ cái gì khác mình, ngược với mình là “sai / tà / nghịch ...” chỉ là biểu thị thấp cơ hạ trí ...
  Điều này khác với việc vượt đèn đỏ, chạy ngược chiều,  buôn ma tuý hay giết người ... thuộc về hành vi làm hại người khác, không thể luận việc đúng sai!
  Nhưng để có tri kiến như thị, như nhiên, không cách nào khác là phải học, phải tập, thậm chí rèn giũa lâu dài và không dễ chút nào!
  Cũng gần 60 năm mới học được điều hiển nhiên ấy!