Rất có thể, bạn sẽ mắc kẹt ở những nơi mình không muốn, làm những thứ mình không thích một cách chán nản và tức giận, khó chịu và bức bối chỉ vì không biết nói "không".

Từng có một cuộc tranh cãi nảy lửa trên các trang mạng xã hội về slogan được in trên áo phông của hãng Forever 21.

Nhưng sự thật là nó không nguy hiểm, đó chính là một trong những bài học khó tiếp thu nhất trong cuộc sống và nó đã, đang diễn ra hàng ngày.

Slogan trên áo Forever 21 là gì?

"Đừng nói có thể nếu bạn muốn nói không" (Don't say maybe if you want to say no).

Nhiều blogger phản đối slogan này vì cho rằng chúng liên quan và vô tình cổ súy hiếp dâm, nhưng sự thật không phải vậy. Câu nói đó chỉ ra rằng: Khi bạn muốn nói "không", hãy nói không một cách rõ ràng, dứt khoát với những gì bạn không muốn. Đó là quyền của bạn.

Hầu hết những người đã lên tiếng đều quá vội vã, chưa thực sự hiểu ý nghĩa của câu nói này

Trong nhiều nền văn hóa, nhất là văn hóa Á Đông, con người luôn cố gắng tránh né việc làm mất lòng nhau. Dẫn đến phải chịu áp lực bằng cách nói “có”.

Nếu bạn không muốn nói “có” với những điều đó thì lựa chọn duy nhất là "có thể", vốn chỉ là một cách nói "có" theo kiểu mập mờ.

Có thể lần sau tôi sẽ tới gặp mọi người.

Có thể tôi sẽ tham gia câu lạc bộ tiếng Anh với bạn.

Có thể lần sau tôi sẽ mua hàng của bạn.

Có thể...

Tất cả những điều này thực chất là: “Không, tôi thực sự không muốn làm việc này;” “Không, tôi sẽ không nhận giải quyết việc này;” “Không, tôi không thể,” “Không, như vậy là không đủ với tôi;” “Không, tôi không có thời gian dành cho bạn.”

Thế là, bạn mắc kẹt ở những nơi mình không muốn, làm những thứ mình không thích một cách chán nản và tức giận, khó chịu và bức bối.

Không phải tôi đang chế giễu bạn. Bởi vì tôi cũng cảm thấy từ chối là việc khó làm nhất trên đời. Ví dụ, tôi không uống bia rượu, nhưng lại không đếm nổi số lần tôi đã để người khác ép mình uống bia vì đã không tỏ thái độ dứt khoát. Biết bao lần tôi giúp người khác những việc mà bản thân không thoải mái hoặc đưa ra những lời hứa chỉ vì tôi né tránh cảm xúc và nhu cầu thật của mình. Điều đó thật đáng xấu hổ.

Biết bao lần tôi đã phải nói “không” với vợ hoặc với điều mình thực sự muốn làm bởi vì tôi đã nói “có thể” hoặc “có” với một người hoặc một điều khác.

Không là không!

Khi ai đó muốn bạn nói “có”, họ sẽ không hiểu từ “có thể” của bạn theo nghĩa “không”. Họ hiểu là “Vậy ý của bạn là tôi có cơ hội đúng không?” Những nỗ lực để từ chối bằng cách né tránh chỉ khiến bạn dễ vướng vào rắc rối hơn. Tin tôi đi.

Hầu hết chúng ta đều mắc phải tình trạng như đã nói trên. Chẳng hạn, tôi thường làm những thứ còn tệ hơn việc nói “có thể” trong khi chỉ cần đơn giản nói “không”.

Khi không muốn làm điều gì đó, tôi phớt lờ nó với hy vọng nó sẽ biến mất. Bạn nghĩ việc này có tác dụng không? Hầu như là luôn vô dụng. Thay vào đó, nó càng khiến bạn nói “không” với những người kiểu lì lợm vốn không hiểu được ẩn ý của người khác. Họ gửi email cho bạn 2 hoặc 3 lần, bạn buộc lòng phải trả lời - nhưng lúc này bạn lại thấy day dứt. Họ sẽ không muốn bất kỳ câu trả lời nào ngoài “có”. Điều này khiến bạn còn cảm thấy khó chịu hơn vì bị buộc phải làm một việc vốn dĩ mình không thích.

Trớ trêu thay, mọi người lại đánh giá cao những người dám nói “không”, việc trở thành một người không sẵn lòng đáp lại người khác lại làm tăng giá trị của bạn. Họ nói rằng: "Nếu bạn muốn kiếm được nhiều tiền hơn thì hãy bắt đầu từ chối một số cơ hội." (Nếu nói “không” với các việc thường ngày là khó khăn thì nói “không” với tiền bạc chính là điều khó nhất).

Bạn có thể thấy việc này liều lĩnh, giống như bạn đang tự cô lập bản thân hoặc tự đẩy mình vào ngõ cụt. Nó như một cuộc chiến để khẳng định bản thân hay ít nhất là cho người khác thấy lập trường vững vàng của bạn.

Như câu nói của Publilius Syrus cách đây 2000 năm: “Dòng nước êm đềm nhất chính là thượng nguồn”.

Có thể hiểu rằng, ngăn chặn một việc từ lúc đầu là dễ dàng nhất. Hãy tập nói "không" rõ ràng và dứt khoát (hoặc nếu muốn tỏ ra lịch sự thì bạn có thể nói "Không, tôi xin lỗi/xin cảm ơn").

Việc nói "có/có thể" khi bạn không muốn hay không thể làm được việc gì đó, sẽ vô tình biến bạn thành kẻ dối trá, làm lãng phí thời gian và cảm xúc của bạn lẫn người đề nghị mình.

Đừng nói “Tôi sẽ suy nghĩ”; “Tôi rất muốn nhưng hãy để tôi xem đã...” hay “Tôi không chắc nữa.” Đừng nói “Có thể lắm chứ” hoặc “Cũng có thể.” Hãy nói “không” khi trong tận thâm tâm, bạn đã muốn từ chối.

Bài viết của tác giả Ryan Holiday