Tiếng nói trong khoảng cách Suy ngẫm
“Uống say rồi khóc cuộc tình
Uống cuộc tình rồi khóc một mình dưới trăng”
Trương Chi đã trở thành cái tên của ảo vọng và khát khao về sự toàn vẹn trong tình yêu. Mối tình của chàng có khoảng cách vời vợi của dòng sông, có ảo ảnh mong manh trong trái tim đa cảm của nàng công chúa, có giấc mộng uyên ương quá mong manh trước những mâu thuẫn không bao giờ phai nhạt của cuộc sống con người.
Vì thế, tình yêu sẽ còn mãi như biểu tượng của một nỗi đau đẹp đẽ. Khởi nguồn của nỗi đau đó, không chỉ bởi bàn tay tạo hóa, mà còn vì Mỵ Nương đã trót yêu Trương Chi qua tiếng hát chứ không phải qua con người thật của chàng. Sự mong manh của tình yêu khi con người đến với nhau chỉ qua những thanh âm là vậy.
Thế giới hiện đại, khi điện thoại đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống, có gì đồng điệu từ nhân vật Trương Chi trong huyền thoại? Có lẽ đó sẽ là một câu hỏi rất khó. Chỉ biết rằng giờ đây, những tiếng nói trong khoảng cách là công cụ bao trùm lên mọi giao tiếp của cuộc sống thường ngày. Từ thủ thỉ yêu thương, rộn ràng bè bạn, dồn dập công việc, hay gia đình… tất cả đều có thể một phần được thực hiện bằng ngôn ngữ gián tiếp của điện thoại. Vì thế, khoảng không xác định trong những giao tiếp từ xa này bỗng trở thành những bí ẩn có thể đáng yêu, có thể phũ phàng, có thể mộng mơ mà cũng có thể đầy đau đớn.
Cách đây hơn mười năm, làn sóng di động bất đầu thâm nhập vào Việt Nam. Khi đó, tôi đã có chiếc điện thoại di động đầu tiên của mình. Trong công việc, tôi tìm được âm sác thật đẹp của một người phụ nữ: trong trẻo mà ấm áp, dịu dàng nhưng dí dỏm. Cô ấy kém tôi bốn tuổi và phụ trách nhân sự cho một công ty lớn. Chỉ từng ấy thôi cũng đã quá đủ chất liệu cho một cảm xúc xôn xao trong thầm lặng. Sau khá nhiều cuộc chuyện trò, mọi thứ đã trở nên không còn là công việc mà đã mang những hơi hướng tình cảm cá nhân. Dù không nói ra nhưng hình như ai cũng ấp ủ điều gì đó trong lòng. Thế rồi một thời gian sau khi mặt đối mặt, chúng tôi đã trở thành những người bạn xã giao, gặp nhau không xao xuyến. Chỉ vì nàng quá béo so với hình dung của tôi mà tôi thì quá gầy so với suy nghĩ của nàng.
Cho nên xét cho cùng, thế giới của âm thanh vẫn là một thế giới của trí tưởng tượng. Dù bạn có dựng xây gì trong thế giới đó thì công chỉ là những lâu dài trên cát. Chỉ còn một chi tiết trong cuộc đời thực cũng có thể trở thành ngọn sóng đánh tan những gì trí tưởng tượng dày công xây đắp. Thậm chí, đôi khi thế giới của âm thanh có thể vẽ lên những bức tranh trái ngược hoàn toàn với thực tế. Người vợ có thể nói dối chồng đang ở nhà trong khi còn mải mê với những cuộc vui bất tận. Người chồng có thể nói những lời nhớ nhung nồng cháy nhất với vợ khi đang ôm trong tay tình yêu thứ N của cuộc đời mình.
Nhưng đôi khi, tiếng nói trong khoảng cách cũng mang đến những điều thật đẹp đẽ trong cuộc sống. Một cuộc điện thoại cũng có thể trở thành những hình dung về một gia đình xa tít tắp tận cuối chân trời, cũng có thể là hình ảnh người mẹ già mỏi mòn mong ngóng con về. Trong cả những lời nói dối chân thành lúc người yêu nói với người yêu về sự bình tâm chờ đợi của mình khi những giọt nước mắt nhung nhớ tuôn rơi.
Dường như kể từ thời hiện đại, khi con người bắt đầu bước ra khỏi tổ ấm bé bỏng của mình để bước chân vào một thế giới rộng lớn hơn, người ta phải đối mặt với khoảng trống vô cùng của khoảng cách. Vì thế, một con người lại cần những sứ giả của mình để khỏa lấp đi thiếu vắng của sự hiện hữu. Thời trước tôi, đó từng là thư từ, là điện tín. Ba mẹ tôi và hàng ngàn người khác đã yêu nhau bằng những bức thư giữa mùa bom bão đạn. Giấy và chữ đã trở thành sứ giả để vượt lên chiến tranh, vượt lên những năm tháng đợi chờ dài dằng dặc. Thời tôi, khi điện thoại di động đã trở thành phương tiện cá nhân, tiếng nói trong khoảng cách chính là người đại diện của tôi. Thời sau tôi, thế hệ tương lai sẽ lựa chọn đều gì? Blog, mạng hay công cụ truyền thông đa phương tiện?
Chỉ biết rằng hình như càng ngày những sứ giả càng trở nên quan trọng hơn trong cuộc sống con người, không chỉ với công việc mà cả trong tình cảm. Điều đó mang lại nhiều sự tiện lợi và giúp chúng ta thích nghi với một thế giới rộng lớn có quá nhiều việc để làm.
Thế nhưng khi đó, chúng ta có ít thời gian cho nhau hơn. Thế nhưng khi đó, có thể những gì chúng ta có được chỉ là ảo ảnh. Cũng có thể khi đó, chúng ta sẽ trở thành cái bóng của chính hình ảnh đại diện cho mình.
Tiếng hát Trương Chi chỉ có thể xây lên những lâu dài ảo vọng về tình yêu và mang đến đớn đau có thật. Vì vị sứ giả đó, vốn hoàn hảo hơn con người mà nó đại diện.
Lê Bách