Hãy cứ 'mong manh dễ vỡ' Suy ngẫm
Tại sao càng cố che giấu những bất thường trong mình, xã hội loài người sẽ càng cô đơn?
Khao khát được hoà nhập đã ăn sâu vào bản chất của con người. Chúng ta là những sinh vật xã hội với một lịch sử dài tiến hoá đề cao tầm quan trọng của việc đừng đứng tách biệt khỏi nhóm. Những kẻ kì quặc sẽ là kẻ cuối cùng được chia miếng thịt voi ma mút. Chúng ta là con cháu của những vị tổ tiên biết chiều theo tập thế – vậy nên mới được cho phép tồn tại.
Nên, cũng dễ hiểu nếu chúng ta cảm thấy xấu hổ, và cô đơn quanh sự kì quặc của chính mình. Ta trở nên lưỡng lự khi thừa nhận bất kì điều gì quá bất thường ở bản thân. Ta ra sức kiểm soát những dị biệt của mình và cố gắng tỏ ra hoà hợp với đồng loại hơn là sống thực với bản thân.
Ta nói ta thích bóng đá, bởi cảm thấy thật khó khăn, khi là một người thằng con trai mà lại không ưa môn thể thao vua này. Ta cảm thấy bị ép buộc phải gọi một ly whisky ở quầy bar bởi sẽ thật sự bối rối để thú nhận mong muốn thực sự khi đó: cho tôi một cốc sữa. Có lẽ ta là một trong số ít những người trưởng thành vẫn còn đam mê đồ chơi xe lửa và đã tham gia một hội fan cuồng để thoả mãn sở thích. Có thể ta tìm ra rằng đeo một chiếc đồng hồ cổ lỗ sẽ giúp tăng độ cuồng nhiệt trong khi yêu. Có thể trong kỳ nghỉ ta lại bí mật ghé thăm nhà máy thuỷ điện địa phương...
Sự cá biệt của ta còn có thể trở nên kì quặc hơn khi các khía cạnh khác của cuộc sống bị để ý. Nếu ta là một chuyên gia về thuế của một hãng luật trong xã hội tư bản, thật sự sẽ rất ngượng ngùng nếu nói rằng ta thích chủ nghĩa xã hội. Nếu ta học kỹ thuật, sẽ thật rủi ro nếu tiết lộ cho các bạn bè mình rằng ta thích trở thành một nhà sản xuất rối. Nếu ta là một tiếp viên hàng không, các đồng nghiệp của ta sẽ thấy thật kinh khủng nếu ta cứ thao thao về sự ngưỡng mộ của mình với những tiểu thuyết của Benjamin Disraeli.
Chính đời sống nội tâm giấu kín này giải thích niềm sung sướng của chúng ta khi, cuối cùng, một ai đó cũng dám công khai trở nên một chút khác thường: khi họ nói, ví dụ, rằng họ cảm thấy bị kích thích tình dục bởi chiếc xe đua thể thao hay tổng thống Nga hay nỗi ám ảnh về những con vi trùng, rằng họ luôn mở cửa phòng vệ sinh công cộng bằng chân, khi họ nói với ta – không một chút bối rối – rằng họ đã dành ngày cuối tuần khóc lóc thảm thương cho công việc tồi tệ của đời họ hay đã dính vào một cuộc tán tỉnh với bà cô nào đó gần gấp đổi tuổi ở một lục địa khác.
Nói điều này không có nghĩa rằng ta cần thiết phải có cùng những thói quen hay sở thích kì lạ này. Niềm vui thích mà những lời bộc bạch này có thể kích động nằm ở việc chúng cho phép ta công khai những mặt kì quặc khác ở mình. Sự tự tin của kẻ thú nhận khích lệ ta cảm thấy thoải mái chia sẻ hơn với những cảm giác bị chối bỏ ở trong ta. Qua nhận thức về sự kì quặc của họ và cảm thấy không sao cả cùng lúc, họ tạo nên một cảm giác rằng chính ta cũng có thể tận dụng sự kỳ cục của mình. Bằng việc dám nói ra, họ đang sống với một quan niệm chính xác và an ủi hơn về bản chất của con người: tất cả chúng ta đều kì lạ trong một vài khía cạnh. Thật sự việc trở nên hơi khác thường là một điều rất đỗi bình thường.
Những kẻ thú nhận tin tức này chắc rằng chúng ta, mỗi con người, đều có những điểm mỏng manh, dễ vỡ, dị hợm khác nhau. Và những điều bất bình thường này – những kẻ này đề xuất – chẳng có gì mẫu thuẫn với việc là một người vui vẻ, đáng yêu. Chính nhờ niềm vui vẻ chấp nhận sự kỳ quặc của mình, họ phá bỏ liên kết ức chế giữa quan niệm cho rằng: muốn người khác nghĩ tốt về mình, bạn phải trở nên giống họ – định kiến luôn thường trực như một kẻ trừng phạt trong tâm trí ta.
Sự thẳng thắn bộc lộ không chỉ là một vẻ đẹp nhân cách, đó là chỉ dẫn tới một tương lai bớt cô đơn hơn cho mỗi con người.