Hầu như mọi ông bố bà mẹ đều muốn làm mọi thứ trong khả năng, để con họ được hạnh phúc và thành công.

Họ đã làm nhiều việc, từ nghiên cứu chọn trường tốt cho con, học và áp dụng những cách dạy con tốt, cho tới quan tâm từng bữa ăn giấc ngủ của con… nhưng có một cách đơn giản nằm trong khả năng của các bậc cha mẹ (mà thường bị bỏ qua) có thể mang đến lợi ích to lớn cho trẻ sau này trên đường đời.

Đó là cách chúng ta đọc sách cho trẻ từ khi chúng còn rất nhỏ.

Một nghiên cứu gần đây tại Bệnh viện nhi Cincinnati cho biết, đọc sách cho trẻ theo cách sau đây có thể thực sự “tăng tốc” bộ não.

Khoa học thần kinh và việc đọc sách

Nghiên cứu ở Cincinnati là mới nhất trong một loạt kết quả gần đây cho thấy: cha mẹ càng cho trẻ tham gia đọc sách sớm thì kết quả về khả năng tư duy càng thấy rõ.

Năm 2014, Viện Nhi đồng Mỹ bắt đầu khuyến cáo cha mẹ nên đọc sách cho trẻ từ giai đoạn sơ sinh. Tất nhiên trẻ mới sinh thì chẳng thể nào hiểu được ngôn từ, nhưng chỉ hành động đọc to cho các bé thể hiện cách con người giao tiếp và cũng là một trải nghiệm kết nối quan trọng.

Các nhà nghiên cứu tại The New School của New York đã chứng minh rằng ở mọi lứa tuổi, đọc tiểu thuyết văn học sẽ giúp phát triển trí tuệ cảm xúc tốt hơn. Và năm ngoái, nhà khoa học thần kinh Erin Clabough đề xuất rằng đọc sách cho trẻ nghe cũng mang đến những lợi ích trí tuệ cảm xúc tương đồng.

Giờ đây, nghiên cứu mới ở Cincinnati bổ sung thêm những lợi ích khi đọc cho trẻ nghe như vậy.

Các nhà nghiên cứu đã dùng công nghệ quét chụp từ fMRI để xem xét não bộ của 22 bé gái 4 tuổi khi mẹ đọc sách cho các em. Những em được mẹ đọc một cách lôi cuốn, diễn cảm có vùng não “trau dồi kĩ năng tư duy liên quan tới ngôn ngữ” hoạt động mạnh hơn.

Cách đọc sách cho trẻ

Vậy chính xác là nên đọc và khuyến khích các bé như thế nào? Nói ngắn gọn, đó là đọc như một đoạn đối thoại hơn là một chiều, lôi cuốn trẻ em và làm cho các em không chỉ là những người nghe thụ động khi bạn đọc.

Đối với trẻ nhỏ nhất, có thể chỉ đơn giản là nhờ trẻ lật trang giấy. Đối với các em lớn hơn, có thể dừng lại giữa câu chuyện và hỏi chúng xem nhân vật chính có thể đang cảm thấy như thế nào, hay chúng nghĩ điều gì sẽ xảy ra nếu mạch truyện đi theo hướng khác…

“Điều cha mẹ rút ra được từ nghiên cứu này, đó là họ nên làm trẻ năng động hơn khi đọc chung, hãy hỏi câu hỏi, nhờ chúng lật trang giấy, và tương tác với nhau,” theo TS. John Hutton, tác giả đứng đầu của nghiên cứu ở Cincinnati. “Điều này có thể kích hoạt não – hay ‘tăng tốc’ sự phát triển của kĩ năng đọc, nhất là đọc hiểu từ trước khi các em đi học.”

Và một lưu ý không kém quan trọng

Cũng như những nghiên cứu khác, chúng ta cũng nên thận trọng một chút khi xem xét hiện tượng và nguyên nhân.

Những bé gái được mẹ đọc sách cho một cách lôi cuốn và đối thoại, chụp quét não cho thấy nhiều hoạt động hơn. Nhưng không chắc chắn tất cả những lợi ích này đều đến từ bản thân việc đọc sách.

“Kết quả của chúng tôi đã bỏ qua các yếu tố gây nhiễu khi cha mẹ và con đọc sách,” TS. Hutton cho biết. “Bao gồm tác dụng gây xao nhãng của điện thoại, vốn là một trong những rào cản thường thấy nhất mà chúng tôi quan sát được.”

Nhưng nhìn chung, các nhà nghiên cứu đều đồng tình rằng đọc sách và nói chuyện với trẻ thật nhiều là quan trọng để giúp phát triển khả năng tư duy và ngôn ngữ. Trẻ cần được luyện tập những điều này thật nhiều thì khi lớn lên sẽ giao tiếp tốt và dùng ngôn từ lưu loát hơn.

Phong Trần - Tri Thức VN