Đó là câu nói nổi tiếng của một chuyên gia tâm lý hàng đầu, người Mỹ, Dale Carnegie. Ngày nay, trong quan hệ vợ chồng không thể dùng bạo lực hay sự ghen tuông để giữ được nhau. Thực ra, chỉ có tình cảm mới ràng buộc được tình cảm. Chỉ có tình yêu mới giữ được tình yêu!

Một trong những vấn đề nhức nhối mà mọi người thường yêu cầu giúp đỡ ở các trung tâm tư vấn hôn nhân và gia đình là khi người bạn đời của họ đã có những bằng chứng về sự không chung thủy. Phản ứng đầu tiên của họ là cảm thấy mình bị xúc phạm nặng nề. Nhiều người cố gắng bảo vệ hạnh phúc gia đình bằng các biện pháp cứng rắn. Họ chì chiết, xỉ vả người bạn đời suốt ngày đêm. Có người lôi kéo các con về “phe” mình, đến cơ quan làm ầm ĩ cho người kia mất mặt. Có người quyết liệt hơn đến gặp “kẻ thứ ba” để “ra tay”. Nhưng sau bao nhiêu những cố gắng họ vẫn vô vọng, không có kết quả gì mà càng làm cho quan hệ vợ chồng họ thêm căng thẳng như sợi dây đàn, sắp đứt.

Một người vợ năm nay 51 tuổi, có một ông chồng làm giám đốc một xí nghiệp những đang chuẩn bị nghỉ hưu. Cách đây một năm bà đã phát hiện chồng mình có quan hệ “bồ bịch” với một cô kỹ sư 32 tuổi, hiện đang sống một mình với một đứa con nhỏ lên 6 tuổi. Trước hết bà làm ầm ĩ trong nhà, giọng bà the thé đến đi ngoài đường cũng nghe tiếng. Sau thấy ông vẫn chứng nào tật ấy, bà đến tận phòng giám đốc của ông khóc lóc, kêu gào, khiến bao người tò mò đến xem. Ông chồng bỏ cả gia đình, cơ quan đi luôn mấy ngày không biết là đi đâu. Bà thuê người theo dõi ngày đêm ở nhà cô bồ không thấy. Đến ngày thứ ba, bà xông vào nhà cô ta đánh nhau và bị công an bắt tất cả về đồn. Câu chuyện làm ầm ĩ của một khu tập thể. Cuối cùng ông chồng đưa đơn ra tòa xin ly hôn. Tòa hòa giải hai lần không được, lần thứ ba giải quyết. Bây giờ bà như người mất hồn. Con cái cũng oán thán. Bà gọi điện xin tư vấn tâm lý bằng một giọng đau khổ và bất lực.

Một người chồng 48 tuổi cũng phát hiện cô vợ trẻ của mình có những dấu hiệu ngoại tình. Anh ta theo dõi vợ mấy ngày liền, cuối cùng bắt được vợ đang ngồi trong quán cà phê với người tình. Anh chồng bất ngờ xông vào chửi mắng cả hai thậm tệ, tát vợ rồi lôi ra xe máy đèo vê. Từ đó người vợ bị giám sát như một kẻ tù nhân, đi đâu về chậm một lúc cũng bị tra hỏi, không khí gia đình lúc nào cũng căng thẳng, nặng nề. Cuối cùng cô vợ không chịu nổi, đành làm đơn ly hôn, con cái chán nản bỏ học.

Có thể nói, ngày nay tất cả các kiểu giữ vợ, giữ chồng bằng những biện pháp cứng rắn, thô bạo như vậy hầu hết đều thất bại. Thực ra, nghệ thuật giữ gìn hạnh phúc gia đình thời nay không có cách nào khác hơn là “vợ chồng phải quyến rũ nhau suốt đời”. Đó là điều nói thì dễ nhưng làm rất khó. Cách cư xử đó không chỉ là nghệ thuật mà còn phụ thuộc vào bản lĩnh văn hóa của mỗi người. Và nhất là khi xảy ra những mâu thuẫn, bất hòa, những nghi ngờ, phản trắc con người ta lại càng phải tỉnh táo, khôn ngoan, mới giữ được người bạn đời.

Một chuyên gia tâm lý người Pháp cho rằng, khi phát hiện chồng ngoại tình, có nghĩa rằng bạn đã rơi vào tình thế, người chồng ở giữa, còn hai người đàn bà kéo hai bên, ai kéo khỏe người ấy thắng. Tại sao các bà vợ thường thua? Bởi vì trong tình huống đó, họ không kéo mà họ lại đẩy. Cô bồ có thể có tuổi trẻ hơn, có sức hấp dẫn của sự mới lạ. Nhưng người vợ cũng có sức mạnh của họ, đó là bao năm tình nghĩa, con cái, tài sản chung và nhiều mối quan hệ khác. Dư luận xã hội, lẽ phải cũng thuộc về họ. Nhưng họ đã không sử dụng được những sức mạnh đó. Họ đã làm cho chồng mất hết thể diện, vô tình đã đẩy chồng về phía cô bồ. Kẻ kia chưa “cướp” được chồng họ thì họ đã đem chồng “nộp” cho đối phương.

Theo các chuyên gia vê gia đình, đàn ông ngoại tình thì nhiều nhưng không phải ai cũng sẵn sàng từ bỏ gia đình, vợ con, công danh, sự nghiệp, có khi cả tư cách con người để khăn gói ra đi với một người tình mà học chỉ mới đi lại một thời gian, để làm lại từ đầu khi tuổi đã không còn trẻ nữa. Nắm được tâm lý ấy của đàn ông, người vợ phải nghiêm khắc nhưng vẫn cần độ lượng, có thể tha thứ cho lỗi lầm nhất thời của người chồng. Nếu người phụ nữ thực sự yêu thương chồng thì dù người chồng áy có phạm sai lầm nghiêm trọng, họ cũng không thể cư xử “cạn tàu ráo máng” như đối với kẻ thù, làm cho chồng không ngóc đầu lên được. Hành động thô bạo, quyết liệt để dẫn đến ly hôn không khó. Làm sao để giữ được chồng cho mình, giữ được cha cho những đứa con mới khó. Nó đòi hỏi phải bình tĩnh, thông minh, cân nhắc trước sau, tìm ra những giải pháp mềm dẻo mà hiệu quả, đúng như câu tục ngữ “lạt mềm buộc chặt”.

Chúng ta đều biết rằng trên đời này không có con người nào hoàn hảo. Cả người bạn đời của chúng ta dù có lựa chọn kỹ đến thế nào cũng vẫn có những khuyết điểm mà đôi khi ta đành phải chấp nhận.

Một chị phát hiện chồng đã được tăng lương từ 6 tháng nay nhưng anh không nói gì với vợ, lẳng lặng cất tiền riêng ở một nơi. Hóa ra anh ta có ý định cóp tiền để giúp người anh ruột làm nhà nhưng không bàn với vợ vì biết chắc chắn chị sẽ phản đối. Nhân lúc chồng đi làm ca đêm, chị tìm mọi cách mở ngăn tủ riêng của anh để lục soát. Nhưng người chồng đã khóa bằng cái khóa chắc chắn không mở được, chi ta đập vỡ ô kính thò tay vào lục lọi tháy có 5 triệu đồng, đem cất biến đi một nơi. Hôm sau chồng hỏi, chị bảo không biết. Hỏi ai đập vỡ kính cũng không biết. Cuối cùng vợ chồng đánh nhau và một lá đơn ly hôn được viết vội vã. Khi chị gọi điện đến xin tư vấn thì sự thể đã rất căng thẳng, vợ chồng coi nhau như kẻ thù. Chỉ sau khi nghe các chuyên gia tâm lý phân tích, chị mới thấy mình sai, đem tiền trả lại chồng và nhận lỗi về mình. Tiếc rằng sau trận xô xát ấy, tình cảm vợ chồng không dễ hàn gắn lại được như trước nữa.

Có một thực tế là, công việc trong gia đình ngày nay phần lớn vẫn chất lên vai người phụ nữ, trong khi họ cũng làm việc ngoài xã hội chẳng kém gì nam giới. Nhịp sống sôi nổi khẩn trương khiến cho họ túi bụi suốt ngày. Vì thế, để cho nhanh gọn, đôi khi chúng ta giải quyết những mâu thuẫn trong gia đình một cách thiếu tế nhị. Một cách giải quyết võ đoán, quyết liệt bao giờ cũng nhanh hơn, đỡ mất công hơn là cách chinh phục nhau bàng tình cảm hay bằng những hành vi văn hóa có sức thuyết phục.

Lẽ ra, trong trường hợp trên, người vợ phải tìm hiểu vì sao người chồng phải bớt tiền lại, cất riêng một nơi? Những hành vi tra khảo, lục soát, khám xét lẫn nhau thực ra là những hành vi thô bạo, thiếu văn hóa mà rất ít khi người bạn đời có thể chấp nhận được.

Câu tục ngữ “lạt mềm buộc chặt” không phải chỉ truyền lại cho chúng ta kinh nghiệm cư xử trong quan hệ vợ chồng mà còn với tất cả các mối quan hệ khác. Con người thường có xu hướng chống lại những gì cứng nhắc, gò ép mình nhưng nhiều khi lại chịu khuất phục trước sự mềm dẻo thấu tình đạt lý của đối phương.

Trịnh Trung Hòa